Madde Bağımlılığı

Madde Bağımlılığı

Madde bağımlılığının temel niteliği, madde ile ilişkili önemli sorunlara karşın kişinin maddeyi sürekli bir biçimde kullandığına işaret eden bilişsel, davranışsal ve fizyolojik bir grup belirtinin varlığıdır. Tolerans, yoksunluk ve kompulsif ilaç alma davranışı ile sonuçlanan sürekli bir kendi kendine ilaç uygulama söz konusudur.Bağımlılık belirtileri birçok madde için benzerlik göstermektedir. Bağımlılık 12 aylık bir dönem içinde aşağıda sıralanan belirtilerden üç ya da daha fazlasının bulunması ile tanımlanır.(DSM-IV-TR)

Madde Bağımlılığı

1. Tolerans, istenen etkinin oluşmasını sağlamak için artan miktarlarda maddeye gereksinim duyma ya da aynı miktarda maddeyi kullanmakla etkinin belirgin bir biçimde azalmasıdır.
2. Yoksunluk, uzun süre ağır bir biçimde kullanılan bir maddenin kan ve doku düzeyi düşerken ortaya çıkan fizyolojik ve bilişsel belirtilerle birlikte uyumu bozucu davranışsal değişikliklerdir. Hoş olmayan yoksunluk belirtilerinin çıkmasının ardından kişi bu belirtileri hafifletmek ya da bunlardan kaçınmak için maddeyi alır.
3. Madde, çoğu kez tasarlandığından daha yüksek miktarlarda ya da daha uzun bir dönem süresince alınır.
4. Madde kullanımını bırakmak ya da denetim altına almak için sürekli bir istek ya da boşa çıkan çabalar vardır.
5. Maddeyi sağlamak, maddeyi kullanmak ya da maddenin etkilerinden kurtulmak için çok fazla zaman harcamak söz konusudur.
6. Madde kullanımı yüzünden önemli toplumsal, mesleki etkinlikler ya da boş zamanları değerlendirme etkinlikleri bırakılır ya da azaltılır.
7. Maddenin neden olmuş ya da alevlendirmiş olabileceği, sürekli olarak var olan ya da yineleyici bir biçimde ortaya çıkan fiziki ya da psikolojik bir sorunun olduğu bilinmesine karşın madde kullanımı sürdürülür.

Bağımlılığa Sebep Veren Maddeler

Alkol, amfetamin, kanabis (esrar), kokain, halüsinojenler, inhalanlar, nikotin, opiyat gibi maddeler bağımlılık sendromunun gelişmesinde en sık görülen maddelerdir. Bu maddelerin bağımlılık geliştirme süreleri, yoksunluk belirtilerinin şiddeti ve süresi maddeden maddeye değişim göstermektedir.

Madde bağımlılığının gidişatı sırasında depresyon, anksiyete bozuklukları, psikotik bozukluklar, uyku bozuklukları gibi birçok psikiyatrik sorun sıklıkla görülmektedir. Son dönemde bir beyin hastalığı olarak tanımlanan madde bağımlılığı düşünce, duygu ve davranışlar gibi beyin aktivitelerinde kalıcı hasara yol açmaktadır. Madde kullanım süresi uzadıkça meydana gelen bu hasarın tedavisi de zorlaşmaktadır. Bunun yanı sıra akciğer kanseri, koah, karaciğer yetmezliği, siroz, damar hastalıkları, cilt hastalıkları, gastrointestinal sistem hastalıkları gibi pek çok bedensel hastalıkta birliktelik göstermektedir. Hepatit, HIV/AIDS gibi bulaşıcı hastalıklar da ciddi bir sağlık problemi olarak madde kullanımı sırasında sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.